Tăng sức bật cho doanh nghiệp: Định hướng từ Bộ Tài chính về phát triển số lượng, chất lượng và thúc đẩy đầu tư tư nhân
Tại phiên chất vấn sáng 19/6, trả lời câu hỏi của đại biểu Quốc hội Đặng Bích Ngọc (Hòa Bình) về các giải pháp nhằm nâng cao cả số lượng lẫn chất lượng doanh nghiệp trong bối cảnh 5 tháng đầu năm ghi nhận lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường ở mức cao, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: cộng đồng doanh nghiệp sẽ tiếp tục được hỗ trợ toàn diện, bao gồm đất đai, vốn, thị trường, công nghệ, chuyển đổi số, đào tạo nguồn lực, cũng như tăng cường năng lực chống chịu và khả năng thích ứng với biến động.
Tạo dựng môi trường thuận lợi để doanh nghiệp phát triển
Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, mục tiêu đạt 2 triệu doanh nghiệp vào năm 2030 – được nêu trong Nghị quyết 68 của Trung ương và Nghị quyết 198 của Quốc hội – không chỉ mang ý nghĩa về số lượng mà còn thể hiện khát vọng nâng tầm nền kinh tế tư nhân. Tuy nhiên, trong bối cảnh môi trường kinh doanh còn nhiều khó khăn, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước vẫn còn hạn chế, đây là một thách thức không nhỏ.
Ông nhấn mạnh, để hiện thực hóa mục tiêu này, cần thiết phải kiến tạo một môi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi và hiệu quả. Các giải pháp bao gồm việc tháo gỡ các rào cản, cắt giảm thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh không còn phù hợp, đồng thời rà soát và khơi thông các điểm nghẽn trong quy hoạch, đầu tư. Một hành lang pháp lý thông thoáng, ổn định sẽ là tiền đề để doanh nghiệp mạnh dạn tham gia và phát triển. Cùng với đó, chuyển đổi số cũng là động lực quan trọng cần được thúc đẩy mạnh mẽ.
Hộ kinh doanh: Nguồn lực chuyển hóa thành doanh nghiệp
Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng, việc chuyển đổi hộ kinh doanh thành doanh nghiệp là một hướng đi cần được khuyến khích quyết liệt. Với hơn 5 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động, đây là lực lượng có tiềm năng lớn để góp phần thực hiện mục tiêu 2 triệu doanh nghiệp. Theo ông, Bộ Tài chính đang hoàn thiện các quy định liên quan nhằm thu hẹp khoảng cách giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp về mặt quản trị, kế toán và tài chính. Trong đó có lộ trình xóa bỏ cơ chế thuế khoán từ năm 2026 để thúc đẩy sự minh bạch, chuyên nghiệp hóa hoạt động kinh doanh.
Song song đó, Bộ Tài chính cũng đang triển khai các chính sách cụ thể nhằm hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ như miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm đầu hoạt động, miễn thuế môn bài và cung cấp phần mềm kế toán miễn phí – những công cụ thiết thực giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị tài chính.
PPP – Gỡ vướng, thúc tiến độ, mở rộng không gian tham gia cho kinh tế tư nhân
Trả lời đại biểu Đào Chí Nghĩa (Cần Thơ) về các giải pháp thúc đẩy khối kinh tế tư nhân, đặc biệt là sự tham gia vào các dự án lớn của quốc gia, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết: Bộ Tài chính sẽ kiến nghị Chính phủ sửa đổi Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). Trọng tâm của sửa đổi lần này là rút ngắn tối đa thời gian lập và thẩm định dự án PPP, đồng thời cắt giảm một số thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư với những nhóm dự án xác định rõ tính cấp thiết, đặc thù.
Bên cạnh đó, Bộ cũng đang nghiên cứu mở rộng các trường hợp được áp dụng chỉ định thầu, tạo điều kiện rút ngắn tiến độ cho những dự án quan trọng, tránh tình trạng thủ tục kéo dài dù đã xác định được chủ đầu tư. “Có những dự án đã được Quốc hội thông qua, nhưng do vướng quy trình đấu thầu nên bị trì hoãn đến hàng năm”, ông Thắng nêu rõ.
Để nâng cao khả năng tham gia của nhà đầu tư tư nhân, Bộ Tài chính sẽ điều chỉnh các tiêu chí đánh giá, giảm thiểu yêu cầu không cần thiết, đồng thời đa dạng hóa mô hình đầu tư như: đầu tư tư – sử dụng công, đầu tư công – quản trị tư, lãnh đạo công – quản trị tư. Đặc biệt, với các dự án trọng điểm như cao tốc Bắc Nam, sân bay Long Thành, Nhà nước sẽ ưu tiên ngân sách để hỗ trợ giải phóng mặt bằng, đồng tài trợ và chia sẻ rủi ro cùng doanh nghiệp – thay vì để tư nhân gánh 100% như trước đây, hiện nhiều dự án Nhà nước đã tham gia tới 50–60%.
Cuối cùng, Bộ Tài chính cũng đang gấp rút xây dựng văn bản hướng dẫn về PPP trong lĩnh vực khoa học – công nghệ nhằm hỗ trợ đổi mới sáng tạo. Dự kiến, văn bản này sẽ được trình Chính phủ ban hành trong tháng 6/2025, mở rộng điều kiện tiếp cận và khuyến khích doanh nghiệp tham gia sâu vào lĩnh vực nghiên cứu và công nghệ cao.
