Trong kỷ nguyên AI bùng nổ, các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) đang thay đổi cách chúng ta làm việc và học tập. ChatGPT và DeepSeek là hai cái tên nổi bật, mỗi ứng dụng mang đến những lợi ích riêng. Vậy giữa chúng, đâu là lựa chọn phù hợp nhất cho bạn? Hãy cùng anaX tìm hiểu và so sánh để đưa ra quyết định phù hợp!
Tổng quan về ChatGPT
Định nghĩa và lịch sử
ChatGPT, được phát triển bởi OpenAI, là một trong những mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) tiên phong, lần đầu tiên ra mắt vào năm 2022. Được huấn luyện trên một khối lượng dữ liệu khổng lồ bao gồm hàng tỷ câu văn bản, ChatGPT nhanh chóng trở thành biểu tượng của AI hội thoại, nổi bật với khả năng trò chuyện tự nhiên, gần gũi như con người. Từ khi ra đời, ChatGPT đã trải qua nhiều phiên bản cải tiến, trở thành công cụ không thể thiếu trong công việc và học tập.
Các phiên bản chính:
- GPT-1 (2018):** Khởi đầu, 117 triệu tham số.
- GPT-2 (2019):** 1.5 tỷ tham số, viết dài hơn.
- GPT-3 (2020):** 175 tỷ tham số, cải thiện độ chính xác. ChatGPT được tinh chỉnh từ GPT-3.5.
- GPT-4 (2023):** Chính xác hơn, đa phương thức (hình ảnh, văn bản), tùy chỉnh cao.
- GPT-4o (2024):** “Omni”, xử lý đa dạng (văn bản, âm thanh, hình ảnh), phản hồi nhanh, nhận diện sắc thái giọng nói.
Mục đích và ứng dụng
ChatGPT được thiết kế để hỗ trợ người dùng trong nhiều lĩnh vực, từ sáng tạo nội dung (viết bài, soạn email) đến giáo dục (giải thích khái niệm, hỗ trợ học tập) và dịch vụ khách hàng (chatbot tự động). Ngoài ra, ChatGPT còn được tích hợp vào các sản phẩm của OpenAI và các ứng dụng bên thứ ba, mang lại sự linh hoạt và tiện lợi cho người dùng.
Tổng quan về DeepSeek
Định nghĩa và lịch sử
ChatGPT, do OpenAI phát triển, là mô hình ngôn ngữ tiên phong ra mắt năm 2022, nổi bật với khả năng trò chuyện tự nhiên. Được huấn luyện trên lượng dữ liệu khổng lồ, ChatGPT không ngừng cải tiến và trở thành công cụ hữu ích trong công việc, học tập.
Các mô hình chính
- Coder (11/2023):** Mã nguồn mở, lập trình (viết, sửa lỗi, tối ưu).
- LLM (12/2023):** Đa năng, cạnh tranh GPT-3.5, LLaMA.
- V2 (5/2024):** Nâng cấp LLM, hiệu suất cao, chi phí thấp.
- Coder-V2 (7/2024):** Lập trình mạnh mẽ, 236B tham số, 128K tokens.
- V3 (12/2024):** MoE, 671B tham số, 128K tokens, đa nhiệm. Chi phí đào tạo 5.576 triệu USD.
- R1 (1/2025):** Suy luận nâng cao, cạnh tranh o1, dựa trên V3.
- Janus-Pro-7B (1/2025):** Thị giác nhân tạo (hiểu, tạo ảnh).
Mục đích và ứng dụng
DeepSeek cung cấp AI giá rẻ, dễ tiếp cận cho cá nhân và doanh nghiệp, đặc biệt hữu ích trong viết mã, giải toán logic, xử lý dữ liệu. Với mô hình mã nguồn mở, nó hỗ trợ tích hợp AI vào ứng dụng và hệ thống doanh nghiệp.
Công nghệ và cách hoạt động của Chatgpt & Deepseek
Kiến trúc
- ChatGPT: Dựa trên kiến trúc Transformer, sử dụng toàn bộ tham số cho mỗi truy vấn, tối ưu cho việc xử lý ngôn ngữ tự nhiên và hội thoại. Điều này giúp ChatGPT duy trì sự mượt mà trong giao tiếp.
- DeepSeek: Áp dụng kiến trúc Mixture of Experts (MoE), chỉ kích hoạt các tham số cần thiết cho từng tác vụ, giúp tiết kiệm tài nguyên và tăng hiệu quả trong suy luận logic.
Quá trình huấn luyện
- ChatGPT: Được huấn luyện trên một tập dữ liệu khổng lồ, tiêu tốn hàng trăm triệu USD và sử dụng các GPU cao cấp như NVIDIA H100. Quá trình này đảm bảo độ chính xác cao trong các tác vụ hội thoại.
- DeepSeek: Huấn luyện với chi phí thấp (5,6 triệu USD), sử dụng chip cấp thấp như Huawei Ascend 910C và NVIDIA H800. DeepSeek áp dụng kỹ thuật “distillation” để học từ các mô hình khác, giảm thiểu yêu cầu dữ liệu.
Cơ chế suy luận
- ChatGPT: Tập trung vào việc duy trì ngữ cảnh và tính sáng tạo, cung cấp các phản hồi nhanh chóng và tự nhiên, phù hợp cho các cuộc trò chuyện dài.
- DeepSeek: Sử dụng phương pháp suy luận theo chuỗi (chain-of-thought), phân tích từng bước để giải quyết các vấn đề phức tạp, đặc biệt hiệu quả trong lập trình và toán học.
Ưu điểm của ChatGPT & DeepSeek
ChatGPT
- Giao diện thân thiện, dễ sử dụng, không yêu cầu kỹ thuật.
- Hỗ trợ đa dạng ngôn ngữ và các tác vụ sáng tạo, từ viết lách đến dịch thuật.
- Tích hợp tốt với hệ sinh thái OpenAI, mang lại trải nghiệm liền mạch.
DeepSeek
- Chi phí thấp, mã nguồn mở, dễ tiếp cận cho cả cá nhân và doanh nghiệp.
- Hiệu suất cao trong các công việc kỹ thuật như lập trình, giải toán, và phân tích dữ liệu.
- Hỗ trợ cộng đồng phát triển thông qua API giá rẻ và tài liệu mở.
Nhược điểm và thách thức của ChatGPT & DeepSeek
ChatGPT
- Chi phí sử dụng cao, đặc biệt với các phiên bản trả phí và API.
- Không mã nguồn mở, hạn chế khả năng tùy chỉnh hoặc tích hợp sâu.
- Có thể gặp lỗi hoặc thiếu chính xác trong các tác vụ yêu cầu suy luận logic hoặc kỹ thuật.
DeepSeek
- Độ chính xác thấp trong các truy vấn liên quan đến tin tức, chỉ đạt 17% theo NewsGuard.
- Thời gian phản hồi chậm hơn so với các đối thủ, ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng.
- Nguồn gốc Trung Quốc gây lo ngại về quyền riêng tư dữ liệu và thiên vị trong phản hồi.
Ứng dụng thực tế của Chatgpt & Deepseek
ChatGPT
- Viết lách: Soạn email chuyên nghiệp, viết bài blog, hoặc sáng tác truyện ngắn.
- Giáo dục: Giải thích khái niệm, hỗ trợ giải bài tập, hoặc cung cấp tài liệu học tập.
- Hỗ trợ khách hàng: Tích hợp vào chatbot để trả lời tự động, nâng cao trải nghiệm dịch vụ.
DeepSeek
- Lập trình: Viết mã, gỡ lỗi, hoặc tối ưu hóa thuật toán trong các ngôn ngữ như Python, Java.
- Giải toán: Xử lý các bài toán logic, toán học cao cấp, hoặc phân tích dữ liệu số.
- Phân tích dữ liệu: Xử lý tài liệu, trích xuất thông tin, hoặc phân tích nội dung văn bản.
Hướng dẫn sử dụng Chatgpt & Deepseek
- ChatGPT
- Truy cập: Đăng ký tài khoản tại chat.openai.com, sử dụng phiên bản miễn phí hoặc trả phí.
- Thao tác: Nhập câu hỏi hoặc yêu cầu hỗ trợ, ví dụ: “Viết một bài thơ về mùa thu.” Tích hợp API nếu cần.
- Mẹo: Tinh chỉnh câu hỏi để nhận phản hồi chính xác, ví dụ: thêm chi tiết hoặc yêu cầu giải thích từng bước.
- DeepSeek
- Truy cập: Sử dụng giao diện web tại chat.deepseek.com hoặc tải mô hình cục bộ từ trang chính thức.
- Thao tác: Đăng ký tài khoản, nhập truy vấn (như “Viết mã Python tính giai thừa”) hoặc tải tài liệu để phân tích.
- Mẹo: Sử dụng câu hỏi chi tiết, xác minh thông tin quan trọng, đặc biệt với các chủ đề nhạy cảm hoặc tin tức.
Kết luận
ChatGPT và DeepSeek đều là lựa chọn mạnh mẽ trong thế giới AI: ChatGPT với khả năng hội thoại sáng tạo, và DeepSeek với chi phí thấp, hiệu suất cao. Thông qua bài viết này, anaX mong muốn hỗ trợ khách hàng hiểu rõ hơn về 2 công AI này.
